Sprinkler Sistemi

Sprinkler Sistemi

Sprinkler sistemlerinin güvenilirliÄŸi ve performansını etkileyen diÄŸer bir faktör, ekipman ve
malzeme seçimidir. Malzeme ve ekipman seçiminde deÄŸerlendirilmesi gereken bazı faktörler,
güvenilirlik ve montaj yapılan çevre koÅŸullarına uyum ve maliyettir. Otomatik sprinkler
sistemlerinde, ekipmanların yerleşimi konusunda aşağıda verilen temel prensip ve kurallar
dikkate alınmalıdır.
8.1.2 Su basıncı, 12 bar’ı geçmemelidir. Pompalı sistemlerdeki basınç, kapalı vana durumundan
kaynaklanan debi ve basınçta artış olacağı düÅŸünülerek dikkate alınmalıdır. Su basıncının 12
bar’dan yüksek olduÄŸu durumlarda, vanalar basınç sınıfına uygun seçim yapılmalıdır. Yüksek
statik basınçların bulunmasının muhtemel olduÄŸu yerlerde, özellikle yüksek binalarda, bütün
vanaların sistem basıncına uygunluÄŸunun saÄŸlanmasına özen gösterilmelidir.¹
8.1.3 Su kaynakları ve sprinkler kontrol vana setleri arasındaki bağlantılar aşağıdakileri sağlayacak
ÅŸekilde düzenlenmelidir.²
(a) Bir su beslemesinde yapılan bakım, diğer herhangi bir kaynak veya su beslemenin
çalışmasına zarar vermeden yapılabilmelidir.
(b) Bir su beslemesinde meydana gelen herhangi bir problem, diÄŸer hiç bir kaynak veya su
beslemesinin çalışmasına zarar vermemelidir.
(c) Pislik tutucular, pompa setleri, tek yönlü vanalar ve debi ölçerler gibi ana bileÅŸenlerin
bakımlarının yapılması sağlanır.
8.1.4 Her sprinkler tesisatı, EN 12259-2 veya EN 12259-3’e uygun bir alarm vana setine sahip
olmalıdır.³
8.1.5 Yangın tesisatlarında, su akışını kesebilen vanalar, bölgesel kontrol vanaları ve su kaynağı ile
sprinkler tesisatı arasındaki besleme hatlarında bulunan tüm kontrol vanalarının devamlı açık
kalmasını saÄŸlayacak önlemler alınmalıdır. Vanalar, konum göstergeli ve izlenebilir olmalıdır. 4
(a) Çok zonlu sistemlerde ve yüksek binalarda sprinkler sistemini oluÅŸturan tüm vanalarda
elektriksel izleme sağlanmalıdır.
(b) Elektriksel izlemenin yapılmadığı durumlarda, vanalar doğru konumda kilitlenerek veya
etrafı çit ile çevrili kapalı bölmeler içindeki vanalar açık pozisyonda mühürlenerek ve
haftada bir kez denetlenmelidir.
(c) Vanalar göz seviyesinin üzerinde bir noktaya yerleÅŸtiriliyorsa, altındaki kattan bakıldığında
konum göstergesi görülebilir olmalıdır.
8.1.6 Sprinkler alarm vanaları bina içinde düzenlenen ring halindeki ana besleme hattından
besleniyorsa, ana besleme ringi bölgesel kontrol vanaları ile bölgelere ayrılmalıdır. Ringin her
bölümünden en fazla 4 adet alarm vanasına besleme yapılmasına izin verilir.5
8.1.7 Sprinkler sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyorsa; her bir zon
veya kolon hattına akış anahtarı, test drenaj vanası ve izlenebilir kesme vanasından meydana
gelen kat vana grubu konulmalıdır.6
¹ EN12845-Madde 8.2
² EN12845-Madde 9.7
³ EN12845-Madde 15.1
4 EN12845-Madde 15.2, Ek D
5 EN12845-Madde 15.3
6 EN12845-Ek D
97
8.1.8 Pompalar gibi su besleme donanımları, binalarda veya tehlikeli işlemlerin yapıldığı veya
patlama tehlikelerinin olduÄŸu bina ve müÅŸtemilatında bulunmamalıdır. Su beslemeleri,
durdurma vanaları, kontrol vana setleri herhangi bir yangın anında güvenli ÅŸekilde
ulaşılabilecek biçimde monte edilmiÅŸ olmalıdır. Su beslemelerinin ve kontrol vana setlerinin
bütün bileÅŸenleri yetkilendirilmemiÅŸ ÅŸahıslar tarafından kullanılmasına karşı güven altına
alınacak ve donmaya karşı uygun koruma saÄŸlanacak ÅŸekilde montajları yapılmalıdır.¹
8.1.9 Su beslemelerinde en az uygun bir akış ve basınç ölçme düzeneÄŸi kalıcı bir ÅŸekilde monte
edilmeli ve bu düzenek her bir su beslemesini kontrol edebilmelidir.²
8.1.10 Pozitif basınç yüküyle açık tanklardan beslenen pompalarda, tank dışında su alma borusuna
bir pislik tutucu monte edilmelidir. Ayrıca tank ve pislik tutucu arasına bir durdurma vanası
monte edilmelidir. Izgaralar, borunun anma alanının asgari 1,5 katı olan bir kesit alanına sahip
olmalı ve çapı 5 mm’den büyük olan cisimlerin geçmesine izin vermemelidir.³
8.1.11 Birden fazla pompanın verildiÄŸi durumda, bir pompa bakım için çıkarıldığında, her bir
pompanın çalışmaya devam etmesini saÄŸlamak için durdurma vanalarına takılması ÅŸartıyla
emme boruları birbirine bağlanabilir.4
8.1.12 25 mm hortum sistemlerinde basıncın 7 bar’ı geçmesi durumunda basınç düÅŸürücüler
kullanılmalıdır. 50 mm hortum sistemlerinde basıncın 9 bar’ı geçmesi durumunda basınç
düÅŸürücü kullanılmalıdır.5
8.1.13 Binada otomatik sprinkler sistemi bulunuyorsa, sprinklerin açılması durumunda yangın alarm
sisteminin otomatik algılama yapması saÄŸlanmalıdır. Bu amaçla her bir zon hattına su akış
anahtarları tesis edilecek ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine
giriş olarak bağlanmalıdır.6
8.1.14 Bir bina ya da yapıda, sprinkler sistemi kurulduğu takdirde sprinkler alarm istasyonları ve akış
anahtarları yangın alarm sistemine bağlanmalıdır. Sprinkler sisteminden gelen alarm uyarıları
ya ayrı bir bölgesel izleme panelinde ya da yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm
göstergeleri oluÅŸturularak izlenecektir. Hat kesme vanalarının izleme anahtarları ve sprinkler
sistemine iliÅŸkin diÄŸer arıza kontakları da aynı ÅŸekilde yangın alarm sistemi tarafından sürekli
olarak denetlenecektir.7
8.1.15 Kuru borulu sistemlerde, sprinklerin açılışı ile su boÅŸaltılması için geçen sürenin 60 saniyeden
az olduÄŸunu göstermek için yapılan deneyler, uzaktaki deney vanası kullanılarak yapılmalıdır.8
8.1.16 Hidrolik bakımdan en uzaktaki bağlanan ve tek bir sprinklerden boşalmaya eşit bir akışı
aktaran boru sistemini içeren deney tesisi saÄŸlanmalıdır.9
8.1.17 Kuru ve ön etkili tesisatlar, görünür ve sesli uyarı için bir düÅŸük hava/gaz basınç alarmıyla
donatılmalıdır.10
¹ EN12845-Madde 8.4
² EN12845-Madde 8.5.2
³ EN12845-Madde 9.3.6
4 EN12845-Madde 10.6.2.2
5 Yönetmelik Madde 94
6 Yönetmelik Madde 75
7 Yönetmelik Madde 78
8 EN12845/Madde 11.2.2
9 EN12845/Madde 15.2.2
10 EN12845/Madde 16.2.3
98
8.1.18 Sprinkler tesisatları basınç ve debinin ölçülmesi için daimi cihazla birlikte verilmelidir. Deney
suyunun atılması için uygun bir tesisat saÄŸlanmalıdır.¹
8.1.19 Su beslemelerinde en az uygun bir akış ve basınç ölçme düzeneÄŸi kalıcı bir ÅŸekilde monte
edilmeli ve bu düzenek her bir su beslemesini kontrol edebilmelidir. Deney tertibatı yeterli
kapasitede olmalı ve tedarikçinin talimatlarına uygun olarak monte edilmelidir.Tertibatlar
donmaya maruz kalmayan bir alanda monte edilmelidir.²
8.1.20 Pompalar, basınç tankları ve cazibeli tanklar gibi su besleme donanımları, binalarda veya tehlikeli
iÅŸlemlerin yapıldığı veya patlama tehlikelerinin olduÄŸu bina ve müÅŸtemilatında bulunmamalıdır. Su
beslemeleri, durdurma vanaları, kontrol vana setleri herhangi bir yangın anında güvenli ÅŸekilde
ulaşılabilecek biçimde monte edilmiÅŸ olmalıdır. Su beslemelerinin ve kontrol vana setlerinin bütün
bileÅŸenleri yetkilendirilmemiÅŸ ÅŸahıslar tarafından kullanılmasına karşı güven altına alınacak ve
donmaya karşı uygun koruma saÄŸlanacak ÅŸekilde montajları yapılmalıdır.³
¹ EN12845/Madde 8.5
² EN12845/Madde 8.5.2
³ EN12845/Madde 8.4

Islak Borulu Sprinkler Söndürme Sistemleri. Otomatik sprinkler belli bir su kaynağına baÄŸlı olan ve içerisinde su bulunan boru sistemlerine montajı yapılmış olan ıslak borulu sprinkler söndürme sistemlerinde; yangın nedeniyle açığa çıkan ısının etkisiyle sprikler açılır ve su yanan madde üzerine yoÄŸun bir ÅŸekilde akar.