Sprinkler Sistemi

Sprinkler Sistemi

Sprinkler sistemlerinin güvenilirliği ve performansını etkileyen diğer bir faktör, ekipman ve
malzeme seçimidir. Malzeme ve ekipman seçiminde değerlendirilmesi gereken bazı faktörler,
güvenilirlik ve montaj yapılan çevre koşullarına uyum ve maliyettir. Otomatik sprinkler
sistemlerinde, ekipmanların yerleşimi konusunda aşağıda verilen temel prensip ve kurallar
dikkate alınmalıdır.
8.1.2 Su basıncı, 12 bar’ı geçmemelidir. Pompalı sistemlerdeki basınç, kapalı vana durumundan
kaynaklanan debi ve basınçta artış olacağı düşünülerek dikkate alınmalıdır. Su basıncının 12
bar’dan yüksek olduğu durumlarda, vanalar basınç sınıfına uygun seçim yapılmalıdır. Yüksek
statik basınçların bulunmasının muhtemel olduğu yerlerde, özellikle yüksek binalarda, bütün
vanaların sistem basıncına uygunluğunun sağlanmasına özen gösterilmelidir.¹
8.1.3 Su kaynakları ve sprinkler kontrol vana setleri arasındaki bağlantılar aşağıdakileri sağlayacak
şekilde düzenlenmelidir.²
(a) Bir su beslemesinde yapılan bakım, diğer herhangi bir kaynak veya su beslemenin
çalışmasına zarar vermeden yapılabilmelidir.
(b) Bir su beslemesinde meydana gelen herhangi bir problem, diğer hiç bir kaynak veya su
beslemesinin çalışmasına zarar vermemelidir.
(c) Pislik tutucular, pompa setleri, tek yönlü vanalar ve debi ölçerler gibi ana bileşenlerin
bakımlarının yapılması sağlanır.
8.1.4 Her sprinkler tesisatı, EN 12259-2 veya EN 12259-3’e uygun bir alarm vana setine sahip
olmalıdır.³
8.1.5 Yangın tesisatlarında, su akışını kesebilen vanalar, bölgesel kontrol vanaları ve su kaynağı ile
sprinkler tesisatı arasındaki besleme hatlarında bulunan tüm kontrol vanalarının devamlı açık
kalmasını sağlayacak önlemler alınmalıdır. Vanalar, konum göstergeli ve izlenebilir olmalıdır. 4
(a) Çok zonlu sistemlerde ve yüksek binalarda sprinkler sistemini oluşturan tüm vanalarda
elektriksel izleme sağlanmalıdır.
(b) Elektriksel izlemenin yapılmadığı durumlarda, vanalar doğru konumda kilitlenerek veya
etrafı çit ile çevrili kapalı bölmeler içindeki vanalar açık pozisyonda mühürlenerek ve
haftada bir kez denetlenmelidir.
(c) Vanalar göz seviyesinin üzerinde bir noktaya yerleştiriliyorsa, altındaki kattan bakıldığında
konum göstergesi görülebilir olmalıdır.
8.1.6 Sprinkler alarm vanaları bina içinde düzenlenen ring halindeki ana besleme hattından
besleniyorsa, ana besleme ringi bölgesel kontrol vanaları ile bölgelere ayrılmalıdır. Ringin her
bölümünden en fazla 4 adet alarm vanasına besleme yapılmasına izin verilir.5
8.1.7 Sprinkler sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyorsa; her bir zon
veya kolon hattına akış anahtarı, test drenaj vanası ve izlenebilir kesme vanasından meydana
gelen kat vana grubu konulmalıdır.6
¹ EN12845-Madde 8.2
² EN12845-Madde 9.7
³ EN12845-Madde 15.1
4 EN12845-Madde 15.2, Ek D
5 EN12845-Madde 15.3
6 EN12845-Ek D
97
8.1.8 Pompalar gibi su besleme donanımları, binalarda veya tehlikeli işlemlerin yapıldığı veya
patlama tehlikelerinin olduğu bina ve müştemilatında bulunmamalıdır. Su beslemeleri,
durdurma vanaları, kontrol vana setleri herhangi bir yangın anında güvenli şekilde
ulaşılabilecek biçimde monte edilmiş olmalıdır. Su beslemelerinin ve kontrol vana setlerinin
bütün bileşenleri yetkilendirilmemiş şahıslar tarafından kullanılmasına karşı güven altına
alınacak ve donmaya karşı uygun koruma sağlanacak şekilde montajları yapılmalıdır.¹
8.1.9 Su beslemelerinde en az uygun bir akış ve basınç ölçme düzeneği kalıcı bir şekilde monte
edilmeli ve bu düzenek her bir su beslemesini kontrol edebilmelidir.²
8.1.10 Pozitif basınç yüküyle açık tanklardan beslenen pompalarda, tank dışında su alma borusuna
bir pislik tutucu monte edilmelidir. Ayrıca tank ve pislik tutucu arasına bir durdurma vanası
monte edilmelidir. Izgaralar, borunun anma alanının asgari 1,5 katı olan bir kesit alanına sahip
olmalı ve çapı 5 mm’den büyük olan cisimlerin geçmesine izin vermemelidir.³
8.1.11 Birden fazla pompanın verildiği durumda, bir pompa bakım için çıkarıldığında, her bir
pompanın çalışmaya devam etmesini sağlamak için durdurma vanalarına takılması şartıyla
emme boruları birbirine bağlanabilir.4
8.1.12 25 mm hortum sistemlerinde basıncın 7 bar’ı geçmesi durumunda basınç düşürücüler
kullanılmalıdır. 50 mm hortum sistemlerinde basıncın 9 bar’ı geçmesi durumunda basınç
düşürücü kullanılmalıdır.5
8.1.13 Binada otomatik sprinkler sistemi bulunuyorsa, sprinklerin açılması durumunda yangın alarm
sisteminin otomatik algılama yapması sağlanmalıdır. Bu amaçla her bir zon hattına su akış
anahtarları tesis edilecek ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine
giriş olarak bağlanmalıdır.6
8.1.14 Bir bina ya da yapıda, sprinkler sistemi kurulduğu takdirde sprinkler alarm istasyonları ve akış
anahtarları yangın alarm sistemine bağlanmalıdır. Sprinkler sisteminden gelen alarm uyarıları
ya ayrı bir bölgesel izleme panelinde ya da yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm
göstergeleri oluşturularak izlenecektir. Hat kesme vanalarının izleme anahtarları ve sprinkler
sistemine ilişkin diğer arıza kontakları da aynı şekilde yangın alarm sistemi tarafından sürekli
olarak denetlenecektir.7
8.1.15 Kuru borulu sistemlerde, sprinklerin açılışı ile su boşaltılması için geçen sürenin 60 saniyeden
az olduğunu göstermek için yapılan deneyler, uzaktaki deney vanası kullanılarak yapılmalıdır.8
8.1.16 Hidrolik bakımdan en uzaktaki bağlanan ve tek bir sprinklerden boşalmaya eşit bir akışı
aktaran boru sistemini içeren deney tesisi sağlanmalıdır.9
8.1.17 Kuru ve ön etkili tesisatlar, görünür ve sesli uyarı için bir düşük hava/gaz basınç alarmıyla
donatılmalıdır.10
¹ EN12845-Madde 8.4
² EN12845-Madde 8.5.2
³ EN12845-Madde 9.3.6
4 EN12845-Madde 10.6.2.2
5 Yönetmelik Madde 94
6 Yönetmelik Madde 75
7 Yönetmelik Madde 78
8 EN12845/Madde 11.2.2
9 EN12845/Madde 15.2.2
10 EN12845/Madde 16.2.3
98
8.1.18 Sprinkler tesisatları basınç ve debinin ölçülmesi için daimi cihazla birlikte verilmelidir. Deney
suyunun atılması için uygun bir tesisat sağlanmalıdır.¹
8.1.19 Su beslemelerinde en az uygun bir akış ve basınç ölçme düzeneği kalıcı bir şekilde monte
edilmeli ve bu düzenek her bir su beslemesini kontrol edebilmelidir. Deney tertibatı yeterli
kapasitede olmalı ve tedarikçinin talimatlarına uygun olarak monte edilmelidir.Tertibatlar
donmaya maruz kalmayan bir alanda monte edilmelidir.²
8.1.20 Pompalar, basınç tankları ve cazibeli tanklar gibi su besleme donanımları, binalarda veya tehlikeli
işlemlerin yapıldığı veya patlama tehlikelerinin olduğu bina ve müştemilatında bulunmamalıdır. Su
beslemeleri, durdurma vanaları, kontrol vana setleri herhangi bir yangın anında güvenli şekilde
ulaşılabilecek biçimde monte edilmiş olmalıdır. Su beslemelerinin ve kontrol vana setlerinin bütün
bileşenleri yetkilendirilmemiş şahıslar tarafından kullanılmasına karşı güven altına alınacak ve
donmaya karşı uygun koruma sağlanacak şekilde montajları yapılmalıdır.³
¹ EN12845/Madde 8.5
² EN12845/Madde 8.5.2
³ EN12845/Madde 8.4

Islak Borulu Sprinkler Söndürme Sistemleri. Otomatik sprinkler belli bir su kaynağına bağlı olan ve içerisinde su bulunan boru sistemlerine montajı yapılmış olan ıslak borulu sprinkler söndürme sistemlerinde; yangın nedeniyle açığa çıkan ısının etkisiyle sprikler açılır ve su yanan madde üzerine yoğun bir şekilde akar.